ریل فولادی قطار چیست؟

قطار وسیله شناخته شده ای است و نقش مهمی در صنعت حمل و نقل کشور ایفا می کند. یکی از مهم ترین اجزای موجود در صنعت حمل و نقل قطار ریل است . ریل های فولادی از دو قطعه تشکیل شده اند که به صورت موازی و در فاصله ای معین از یک دیگر قرار گرفته اند. ریل های فولادی نورد شده هستند و مسیر همواری را برای حرکت قطار فراهم می کنند. جنس ریل ها از فولادهای مقاومی همچون ورق Ck45 و Ck55 تولید می شود که علاوه بر ریل در صنایع دیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرد. مشخصات کامل و قیمت ورق از کارخانجات مختلف را می توانید در لینک درج شده مشاهده نمایید.

تیپ های مختلف انواع ریل آهنی

ریل تیپ S54: برای استفاده در پروژه های مترو تحت استاندارد کشور اروپا
ریل تیپ UIC 60: از این استاندارد در پروژه های ریلی راه آهن بین شهری (سبک) و درون شهری (سنگین) استفاده می شود.
ریل تیپ S49: استفاده در پروژ های قطار (استاندارد اروپا) از جمله ترن هوایی
استاندارد های جهانی ریل
تیپ R: استاندارد کشور روسیه (GOST P51685)
تیپ JIR: استاندارد کشور ژاپن
تیپ A: بکارگیری در جرثقیل ها
تیپ استاندارد ریل فولادی ایالات متحدهAREMA
تیپ S: استاندارد کشورهای اروپا (- UNE 25122، UNE 25122، EN 13674 – ۴، DBS 918 254-1)
تیپ استاندارد ریل فولادی انگلیسی BS 11

مشخصات ریل آهنی قطار

ریل های فولادی علاوه بر حوزه راه آهن و انتقال قطارها و مترو در صنایع دیگر هم کاربرد دارد. عمدتا در تولید ریل های فولادی از دو فولاد ضد سایش CK55 و CK45 که مقاومت بالایی دارد استفاده می شود. فولادهای ضد سایش علاوه به کارگیری در ریل راه آهن برای نگهداری حرکت جرثقیل های معلق و همچنین مسیرواگن ها معدنی، درب انواع گاراژها و… مورداستفاده قرار می گیرد.

ریل صنعتی چیست؟

فولادهای ضد سایش از ترکیب زیر تولید می شود:

۰٫۴۵ درصد کربن
۰٫۲۵ درصد سلیسیم
۰٫۶۵ درصد منگنز

تولید می شوند. اطلاعات کامل درمورد محصولات و قیمت آهن امروز را از کارشناسان ما جویا شوید یا به صفحات مربوطه مراجعه نمایید.

ریل فولادی و انواع آن

ریل فولادی چیست و انواع آن کدام است. ریل آهنی چگونه ساخته می‌شود و چه کاربردی دارد؟

ریل فولادی مقطع فولادی نورد شده است که به شکل خاص و معین و به‌صورت دو ریل موازی بر روی ریل‌بند نصب می‌شود. ریل‌های فولادی را برای عبور واگن‌ها می‌سازند. از ریل فولادی در صنعت راه‌آهن و مترو استفاده می‌کنند.
برای ساخت ریل اغلب از چهار پهلو و تسمه‌های ST37 و ST52 یا فولاد CK45 و CK55 استفاده می‌شود.

ریل قطاری

کاربرد ریل

سه نوع اصلی ریل با سه کاربرد متفاوت ساخته می‌شود:

ریل راه‌آهن یا Rail Road
ریل جرثقیلی یا Crain Rail
ریل معدنی یا Mineral Rail

از ریل راه‌آهن برای قطارهای بین‌شهری و درون‌شهری (مترو) استفاده می‌شود. از ریل جرثقیلی برای حرکت دادن بازوهای متحرک جرثقیل‌های صنعتی استفاده می‌شود و از ریل معدنی برای حرکت واگن‌های داخل معادن استفاده می‌شود.

هریک از به کاربرد فوق از اهمیت خاصی برخوردار است بنابراین ساخت انواع ریل باید دارای کیفیت باشد. برای ساخت انواع ریل استاندارهای مختلفی وجود دارد. استانداردهای R,JIS,UIC و S برای ساخت ریل‌های راه‌آهن و معدنی استفاده می‌شوند و استانداردهای KP,MRS,CR,QU و A برای ساخت ریل‌های جرثقیلی مورداستفاده قرار می‌گیرند.

رایج‌ترین استاندارهای ساخت ریل استاندارد S (استاندارد اروپا) استاندارد R (استاندارد روسیه) استاندارد JIS (استاندارد ژاپن) و استاندارد A است.

قسمت اصلی در خط راه‌آهن همان ریل فولادی است که کار تحمل بار وسیله نقلیه و هدایت آن را انجام می‌دهد. بار واردشده از چرخ به خاطر توزیع نیروها در سطح بیشتر و انتقال آن به پارسنگ‌ها (بالاست) و زیرسازی بین تراورس تقسیم می‌شود. قیمت ریل به عوامل مختلفی بستگی دارد.

ریل‌ها و تراوررس ها با پیچ و پابند به هم متصل شده و خط بست یا Panel را ایجاد می‌کنند. سازه واحدی که ایجاد می‌شود در برابر نیروهای افقی و عمودی که از حرکت قطار و تغییرات درجه حرارت محیط وارد می‌شود مقاوم است.

پابند چیست؟

برای محکم کردن و تثبیت کردن ریل بر روی ریل‌بند از پابند استفاده می‌شود؛ بنابراین پابند باید دارای ویژگی‌هایی باشد تا از لغزش جلوگیری کرده و نگهداری ریل را به‌درستی انجام دهد. نوع رایج و پرکاربرد پابند در ایران، پابند نوع k است. پابند نوع k از قسمت‌های زیر تشکیل شده است: صفحه زیر ریل، پیچ تراورس، کلیپ (پابندها)، پیچ مخروطی، فنر دوگانه و لاستیک زیر ریل.

تراورس یا ریل‌بند چیست؟

نوعی تکیه‌گاه بتنی، چوبی یا فولادی است که ریل‌ها را روی آن می‌بندند؛ بنابراین وظیفه تراورس ایجاد بستری برای ریل است تا نیروهای وارده از ریل را به زیرسازی انتقال دهد. فاصله مجاز دو تراورس از هم حداکثر ۲۵ سانتی‌متر است. درصورتی‌که در خط راه‌آهن بار محوری کم باشد، فاصله بین تراورس ها می‌تواند تا ۷۵ سانتی‌متر هم باشد.

ریل‌بندهای فولادی بیشتر در راه‌آهن استفاده می‌شوند و به خاطر هزینه‌های بالا و عمر مفید پایین اخیراً از آن‌ها کمتر استفاده می‌شود.

از تراورس چوبی نیز بیشتر در کشورهایی استفاده می‌شود که تولید چوب در آن‌ها ارزان و مناسب است. ریل‌بندهای چوبی به دلیل نرمی و سهولت تردد قطارها نسبت به انواع دیگر بهتر هستند ولی هزینه بالایی دارند در برخی کشورها برای افزایش مقاومت ریل‌بندهای چوبی، آن‌ها را با مواد نفتی اشباع می‌کنند. در برخی کشورها ازجمله ایران در راه‌آهن‌های بیرون از ایستگاه‌ها از ریل‌بندهای بتنی استفاده می‌شود. قیمت ریل بر اساس جنس و نوع و وزنی که دارد تعیین می شود.

ریل جرثقیل سقفی چیست؟

پارسنگ یا بالاست چیست؟

به لایه‌ای از مصالح سنگی شکسته با قطر متوسط ۲۰ تا ۶۰ میلی‌متر است که ریل‌ها و تراورس ها روی آن قرار می‌گیرند؛ پارسنگ یا بالاست Track ballast می‌گویند.
بالاست وظیفه توزیع یکنواخت باره‌ای وارده به خط را به عهده دارد. ابتدا بخشی از باره‌ای وارده را جذب کرده و بقیه بار را به زیرسازی منتقل می‌کند. اگر بالاست نباشد، نمی‌توان تراورس ها را تراز کرد.
وجود بالاست باعث محافظت از خط در برابر حرکت‌های عرضی عمودی و طولی می‌شود. سنگ‌ها و دانه‌های بالاست با ریل‌بند درهم‌آمیخته می‌شوند و به‌این‌ترتیب بهتر می‌توانند نیروهای داینامیک و ارتعاشات را تحمل کنند. قیمت ریل فولاد و آهنی به ابعاد و اندازه های فیزیکی آن نیز مرتبط است.
پارسنگ باعث می‌شود تا آب‌های حاصل از بارندگی و… از اطراف ریل‌ها و تراورس ها سریع‌تر خارج‌شده از جمع شدن آب ممانعت می‌کند.
پارسنگ باعث می‌شود تا از یخزدگی روسازی و زیرسازی جلوگیری شود.

استفاده از بالاست در راه‌ آهن باعث می‌شود عملیات نگهداری آن آسان شود و اگر ناهمواری و نا ترازی در خط وجود داشته باشد با زیرکوبی بالاست می‌توان برطرف کرد.
بالاست همان‌طور که گفته شد باعث زه کشی آب ریل می‌شود، بنابراین با کاهش آب و رطوبت، امکان رویش گیاهان مزاحم در داخل ریل هم کاهش می‌یابد.
بخشی از ضربات داینامیکی واردشده به ریل توسط بالاست جذب می‌شود. بالاست در برابر این ضربات همانند فنر عمل کرده و از خود مقاومت نشان می‌دهد.
نکته: هر سنگی برای ساخت بالاست مناسب نیست، سنگ‌های به‌کاررفته در پارسنگ اغلب دارای ترکیبات سیلیسی هستند. این سنگ‌ها در برابر یخ‌زدگی و اصطکاک مقاوم هستند.
در زیر بالاست یک لایه از مصالح ریزدانه قرار دارد زیر بالاست نام دارد. زیر بالاست باعث کاهش تنش‌های وارد بر لایه‌های زیرسازی می‌شود همچنین زیر بالاست برای نگهداری سطح زیرسازی در برابر یخبندان، جلوگیری از نفوذ ذرات ریز بستر روسازی به پارسنگ و راحت‌تر شدن کار زهکشی استفاده می‌شود.