تاریخچه استفاده از تسمه
از گذشته تا به حال حمل و نقل و جابه جایی بار نقش بسیار مهمی در صنایع داشته است. وسایلی که در حمل و نقل بارها مورد استفاده قرار می گرفته تاریخچه بسیار گسترده ای در صنعت دارد.
از جمله وسایل مورد استفاده برای حمل و نقل در آن زمان می توان به بلند کننده های دستی و کمک کننده های مکانیکی اشاره کرد که به وسیله بشر طراحی و به کار برده می شدند.
این تجهیزات شامل اهرم ها و تسمه ها بوده که مثال های بسیار ساده ولی پر کاربردی است. پر کاربردترین وسایل حمل و نقل بارهای قلابی شکل, مدل های متفاوت تسمه ها هستند. این تجهیزات اکثرا به شکل اتصال شونده به بار بوده است که دسته بندی آنها از قبیل موارد زیر می باشد:
تسمه های آهنی
تسمه های طناب سیمی
تسمه های مش فلزی
تسمه های طناب الیافی
و همچنین تسمه های تخت مصنوعی
وسایل و تجهیزات حمل کننده بار در گذشته باعث پیشرفت شگرفی در مصر باستان و چندی بعد در تمدن هایی مثل یونان و روم داشته است.
به مرور زمان و در ادامه پیشرفتها, این تجهیزات حمل کننده بار جایگاهی بسیار مهمی در انقلاب صنعتی پیدا کردند و با جهش هایی بزرگ در قرن بیستم به پیشروی خود ادامه دادند.
گروهی از تسمه های بلند کننده مثل تسمه های آهنی اغلب زیادتر از تجهیزات بلند کننده دیگر به رسیدگی های ایمنی نیاز دارند. چون در اغلب موارد به وسیله افرادی که دارای تخصص کافی نیستند و به صورت نادرست به کار می روند. نحوه استفاده ناصحیح از تسمه ها به این معنی است که تسمه ها در بارهای بیش تر از حد مجاز مورد استفاده قرار میگیرد. این بار بیشتر از حد مجاز باعث فرسودگی زیاد و آسیب جدی می شود.
لازم به ذکر است که مهندسان باید همه شرایط را برای به کار بردن تسمه ها فراهم کنند تا از اتفاقات ناگوار جلوگیری کنند.
تسمه آلیاژی چیست؟
ویژگی های تسمه آهنی مناسب
جالب است بدانید که اوایل از زنجیرهای تسمه ای که از آهن ساخته شده بودند به جای تسمه آهنی استفاده می شد. پس از اختراع تسمه آهنی استفاده از این زنجیرها نیز به حداقل رسید.
اصولا تسمه های آهنی را با درصد کربن کم می سازند.
در هر صورت پیشنهاد می شود که برای ساختن تسمه های آهنی از آلیازهای فولادی استفاده شود.
تولیدکنندگان تسمه حتما باید برچسب بادوام را برای تولیدات خود بر روی تسمه های آهنی بچسبانند. این برچسب ها خصوصیاتی مثل اندازه و اسم سازنده و همچنین ظرفیت بار را نشان می دهند.
مزیت مدل های مختف تسمه های آهنی نسبت به تسمه های طناب سیمی و تسمه های مصنوعی تخت و تسمه های طناب سیمی بسیار بیشتر است.
تسمه طناب سیمی چیست؟
تسمه طناب سیمی مثل تسمه آهنی کارایی بسیاری در تجهیزات باربری دارد. دلیل این موضوع این است که انعطاف پذیری آن, نرخ استحکام به وزن بالای آنها, ذخیره سازی قدرت بالا و آسانی در بازرسی این نوع از تسمه ها بسیار خوب است.
در این محصول اخطار قبل از عیوب بر اثر پارگی قسمت خارجی سیم رخ داده و برخلاف زنجیر مشکل ایجاد شده در یکی از بخش های تسمه سیمی در همه قسمت های وسیله حمل کننده ایجاد نمی کند. به عنوان نمونه در یک تسمه طناب سیمی ۱۹ . ۶ یک بریدگی در سیم مقدار استحکام تسمه را به کمتر از یک درصد می رساند.
به تسمه های طناب سیمی نباید اجازه داد که تاب بخورند. به این دلیل که باعث ایجاد توزیع غیر یکنواخت بار و ایجاد تنش خمشی در رشته های خارجی می شود. بعد از آنکه یک تسمه طناب سیمی پیچانده شد تغییرات سیم اغلب دائمی می شود. علت بسیاری از مشکلاتی که در این نوع تسمه ها ایجاد می شود نیز همین موضوع است.
چون که تسمه های طناب سیمی نیروهای متراکم را تحمل می کنند, بیشتر از تسمه های زنجیر متحمل بیرون آمدن از یک قالب نگهداشت می شوند. به همین منظور برای نگه داشتن تسمه های سیمی باید حتما یک ملاحظه ایمنی را در نظر داشت که اصولا با یک زبانه ایمنی این کار انجام می گیرد.
البته به این معنی نیست که تسمه های زنجیره ای حتما باید به زبانه ایمنی برای قلاب مجهز شوند. ولی تنها تسمه های زنجیری احتمال پایین تری نسبت به تسمه های طناب سیمی موقع شل شدن نیرو و بیرون آمدن تسمه ها از قلاب را دارند.
طناب های سیمی
طناب های سیمی از رشته های در هم تنیده شده تشکیل شده اند. در تسمه های طناب سیمی تعداد سیم ها اغلب ۱۹ و ۳۷ و تعداد رشته ها بین ۶ و ۷ هستند.
این محصولات یک مغزی الیافی یا یک هسته سیمی هستند که به صورت طناب مستقل در آمده اند. مغزی ای که در آن استفاده می شود علاوه بر آن که باعث استحکام اضافی می شود ولی در اصل هدف اساسی آن نگهداشتن شکل و فرم سیم طنابی و همچنین کمک کردن به روان سازی سیم است.
خوب است بدانید که مدل های مغزی طناب سیمی نسبت به خرابی مستحکم تر و حساس تر هستند. ولی طناب مغزی مستقل انعطاف کمتری از طناب الیاف مغزی دارد.
سازه های رشته ای از تسمه های طناب سیمی در انعطاف پذیری و همچنین در مقاومت سایشی اثر بسزایی دارد. سازه های ۶ . ۹ انعطاف پذیری کمتری دارند ولی مقاومت سایشی آنها از سازه های ۶ . ۳۷ بیشتر است. به همین علت طناب های ۶ . ۱۹ اغلب در قطرهای پایین تر تسمه های طناب سیمس و سازه های ۶ . ۳۷ برای تسمه های طناب سیمی با قطرهای بزرگ تر توصیه می شوند.
تسمه های طناب سیمی برابر با قطر یک دایره بوده است که آن را احاطه کرده, پس باید موقع به کاربردن از پرگار برای اندازه گیری طناب های سیمی بسیار دقت شود تا از اندازه گیری رشته های اطراف جلوگیری به عمل آید.
از قرارگیری تسمه های طناب سیمی با مغزی های لیفی در دکاهای بیشتر از ۲۰۰ درجه باید جلوگیری شود.
تسمه های طناب سیمی با مغزی های مستقل نباید در دمای بیشتر از ۴۰۰ درجه یا زیر منفی ۶۰ درجه فرنهایت استفاده شوند.
تسمه های مش فلزی
تسمه های مش فلزی مثل تسمه های آهنی برای مصارف در دماهای بالا و یا کاربردهای ساینده استفاده می شوند. از آنها به صورت گسترده ای در بلند کردن میله و صفحه های فلزی و یا وسایلی مثل آن که تمایل به بریدن تسمه های تخت مصنوعی و یا سیم بکسل داشته اند به کار برده می شوند.
برای ساختن تسمه های مش فلزی از فولادهای ضد زنگ و کربن استفاده می شود. این مواد به کار رفته در آنها باعث می شود تا در محدوده دمایی از منفی ۲۹ درجه تا ۵۵۰ درجه فارنهایت بدون کاهش بار مجاز دوام بیاورند.
تسمه های مش فلزیی در بارهایی که سطح نرمی دارند و همچنین بارهایی که احتمال آسیب دیدن در آنها وجود دارد استفاده می شوند را معمولا با پلی وینیل کلراید آغشته می کنند.
استاندارد مجاز در تسمه های مش فلزی در سه گروه طبقه بندی می شوند که شامل:
تسمه های کار سنگین
تسمه های کار متوسط
تسمه های کار سبک
استفاده از طناب های قیطان بافی شده
قابل ذکر است که طناب های قیطان بافی شده اصولا در مواردی که به قطر کم نیاز است به کار برده می شود. مثل بندهای رخت و شال و بسیاری دیگر که این مدل از طناب ها در تسمه های بلند کننده کارایی نداشته اند.
تسمه های نایلونی در برابر بازها بسیار مقاوم هستند ولی در مقابل نباید در برابر اسید ها قرار بگیرند. تسمه های پلی استر در برابر اسیدها مقاوم هستند و بعضی مواقع در فرو رفتن مواد در اسید و برداشتن آنها از محلول اسیدی به کار برده می شوند.
پلی پروپیان در برابر بازها و اسیدها مقاومت خوبی داشته ولی در حلال های صنعتی نرم می شوند. طناب های پلی پروپیان به محکمی طناب نایلونی و طناب پلی استری نبوده ولی وزن آنها به شناور ماندن در آب اجازه می دهد.
تسمه های طناب الیافی
در سال های بسیار دور انسان ها برای تولید و ساخت مدل های مختلف طناب از موهای حیوانات و الیاف گیاهانی مثل موز استفاده می کردند. در حال حاضر اما طناب های الیافی با دو روش ساخته می شوند.
اولین روش طناب های با ساختار تابیده شده است و دومین روش طناب های قیطان بافی شده است.
قابل ذکر است که موضوع بحث مورد نظر ما در این مطلب تسمه ها هستند به همین علت تنها به طناب های تابیده شده با سه رشته می پردازیم.
طناب های تابیده شده
با پیچین چند نخ به همدیگر رشته نخ و با پیچیدن چند رشته نخ به یک رشته و با پیچیدم چند رشته به همدیگر طناب ساخته می شود.
تسمه گرد الیافی چیست؟
تسمه های لوله ای شکل گرفته از الیاف فیلامنتی ممتد بافته نشده, که به وسیله کاوری حفاظت شده اند را تسمه گرد الیافی می گویند. تسمه های گرد پلی استری نباید هرگز در برابر دماهای بیشتر از ۹۰ درجه و یا زیر ۴۰ درجه قرار بگیرد.
چهار پهلو چه کاربردی دارد؟
آشنایی با تسمه منسوج تخت
تسمه های منسوج تخت از الیاف نایلون و پلی استر و پلی پروپیلن به وسیله مراحل بافندگی ساخته می شوند.
چون این تسمه ها منعطف و نرم هستند از آنها به طور عمده در صنعت حمل و نقل بارها با سطوح جلا داده شده و بسیار حساس که به وسیله تسمه های آلیاژی و طناب سیمی و یا مش فلزی آسیب میبینند به کار برده می شوند.
از دیگر مزیت های این مدل از تسمه می توان به ضد تولید جرقه و بی تاثیر بودن آن در مقابل کپک و باکتری و داشتن مشخصه ازدیاد طول در کاهش تاثیر نیروهای شوک دهنده اشاره کرد.
وزن کم تسمه های مصنوعی تخت یک مزیت بزرگ برای مصارفی است که تعداد زیادی حمل کننده دارند.
پرآوازه ترین ماده ای که برای تسمه های منسوج تخت استفاده می شود نایلون است. نایلون ها در برابر مواد شیمیایی مقاومت نسبتا خوبی دارند. ولی در مکان هایی که عوامل اسیدی و عامل های سفید گری وجود دارد توصیه نمی شوند.
چند نکته مهم
تسمه های تخت که از نایلون ساخته شده اند در دمای بیشتر از ۱۸۰ درجه فارنهایت به هیچ وجه نباید استفاده شوند.
اندازه زیاد شدن طول در ظرفیت اسمی تقریبا حدود ده درصد است که مطابق با بیشتر تولید کنندگان بوده است.
تسمه های تخت پلی استری به اندازه تسمه نایلونی و تسمه پلی پروپیلن طولشان زیاد نمی شود. علاوه بر آن در مکان هایی که نیاز به کمترین میزان ازدیاد طول در تسمه مصنوعی تخت باشد به کار برده می شوند.
برای بهبود تسمه های تخت مصنوعی در برابر مقاومت سایشی و همچنین افزایش طول عمرشان, آنها را به وسیله مواد مختلف پوشش می دهند.
تسمه نایلونی و تسمه پلی پروپیلن در برابر پرتوهای فرابنفش مانند نور خورشید و جوش الکتریکی ناسازگار هستند.
پوشش دهی تسمه ها به وسیله سازنده, مقاومتشان را در مقابل پرتو فرابنفش بهبود می بخشد.
حاشیه های برنده و تیزی که روی مواد بلند شده است می تواند باعث بریده شدن قسمت های خارجی آن شود. با توجه به این موضوع به صورت بسیار جدی ظرفیت ایمنی بلند کردن تسمه ها کم می شود.
نظری نیست.