خار چهارپهلو چیست و انواع آن
پیش‌تر با چهارپهلوی ترانسی که بسیار دقیق بوده و تلورانس ناچیزی دارد، آشنا شدیم؛ سایز این مقاطع، ۲*۲ الی ۹۰*۹۰ میلی‌متر است. به انواعی از چهارپهلوهای ترانسی، که در ابعاد ۲*۲ تا ۱۰*۱۰ تولید می‌شوند، خار چهارپهلو گفته می‌شود که بیشترین مصرف آن در صنایع ظریف و دقیق مانند قفل‌سازی است. خارها در برقراری نوعی اتصال موقت بین محور و قطعاتی است که خار روی آن‌ها سوار شده، کاربرد دارند. عملکرد آن به این صورت است که در شیارهایی که روی محور وجود دارد، قرار گرفته و نیرو و گشتاور را بین قطعه و محور انتقال می‌دهد.
خارهای چهارپهلو از جنس فولاد CK45 بوده و در صنعت با نام خار تخت (Parallel Key) نیز شناخته می‌شوند. خارهای صنعتی چهارپهلو که به دلیل طراحی ساده و همچنین آسان بودن مونتاژ و ساخت، در بین طراحان محبوبیت زیادی دارند، معمولا دو نوع هستند:
خار تخت انطباقی: جا زدن این خارها درون شیار خود، با مقداری سفتی همراه است و پس از قرارگیری، از قسمت بالایی کمی لقی دارد و برای جلوگیری از حرکت قطعه از ابزارهای دیگری مانند پیچ و مهره استفاده می‌شود. لازم است که طول این خار حتما از طول شیار کمتر باشد.
خار تخت لغزشی: در ساخت وسایلی مانند کلاچ اتومبیل که قطعه سوارشونده حرکت طولی دارد، این نوع خار را به کار می‌برند. برای جلوگیری از حرکت خار و سفت کردن آن در محل خود نیز، از پین یا پیچ استفاده می‌کنند.
برای طراحی خارهای تخت و استفاده از آن‌ها در محورها، از استاندارد DIN6885 پیروی می‌شود. در این استاندارد، با توجه به قطر شفت موردنظر، عرض استانداردی برای خار پیشنهاد شده است.
تسمه آهنی چیست؟
روش‌های تولید چهار پهلو
در این قسمت به بررسی روش‌های تولید چهار پهلو با استفاده از نورد گرم و سرد می‌پردازیم؛ همچنین در مورد نحوه تولید چهارپهلوی ترانسی و فابریک توضیح داده می‌شود.
عملیات نورد گرم
برای تولید چهار پهلو با استفاده از فرآیند نورد گرم، ابتدا دمای شمش خام را درون کوره، تا حد مشخصی افزایش می‌دهند؛ سپس این شمش‌ها را از میان غلتک‌هایی که نورد نام دارند عبور می‌دهند، تا به تدریج، طول آن‌ها افزایش و سطح مقطع کاهش پیدا کند و به شکل مورد نظر دربیایند. دمای بالای کوره در عملیات نورد گرم، موجب می‌شود تا چهارپهلوهای تولید شده به رنگ سیاه باشند و کیفیت آن‌ها کاهش پیدا کند. بنابراین از مقاطع چهارپهلوی نورد گرم بیشتر در مواردی مانند ساخت یراق‌آلات استفاده می‌شود که استحکام مورد نیاز است و ظاهر محصول اهمیت کمتری دارد.
عملیات نورد سرد
در این فرآیند، مرحله کوره حذف شده و شمش‌های خام به طور مستقیم وارد غلتک‌های نورد شده و به مقاطع چهار پهلو در اندازه‌های مختلف تبدیل می‌شوند. عدم افزایش دما در عملیات نورد سرد باعث می‌شود تا چهارپهلوهای تولیدشده از کیفیت بالایی برخوردار باشند و سختی و مقاومت تسلیم آن‌ها بسیار بیشتر از مقاطع نورد گرم شود. همچنین ساختار این محصولات ریزدانه‌تر بوده و شکل ظاهری آن‌ها برای کاربردهایی مانند قالب‌سازی که ظرافت بیشتری مورد نیاز است، مناسب است.
روش تولید چهارپهلوی ترانسی
مقاطع چهارگوش تولیدشده با این روش، بسیار باکیفیت بوده و از دقت و صافی سطحی بسیار بالایی برخوردار هستند. در این روش، شمش‌های فولادی خام را درون کوره، با روش ریخته‌گری مداوم ذوب می‌کنند، سپس این شمش‌ها را در طول‌های مشخص برش داده و مجددا حرارت می‌دهند. مرحله بعدی شامل نورد کردن چندین‌باره شمش‌ها است که قابلیت شکل‌دهی آن‌ها را افزایش می‌دهد. سپس آن‌ها را وارد غلتک‌های مخصوص می‌کنند تا به صورت چهارپهلو دربیایند. به این نوع چهارپهلو، نرمال گفته می‌شود که سطح آن سیاه بوده و لازم است پرداخت‌های سطحی، با دفعات زیاد روی آن صورت بگیرد تا چهارپهلوی ترانس به دست بیاید. انجام عملیات سنگ‌زنی و پولیش‌کاری روی سطح، باعث می‌شود تا چهارپهلوها کاملا صیغلی و براق شوند و کیفیت آن‌ها افزایش پیدا کند.
روش تولید چهارپهلوی فابریک
در هر سه روش گفته شده برای تولید چهارپهلو، از شمش‌های فولادی دارای ناخالصی استفاده می‌شود که آهن از جمله این ناخالصی‌ها است. اگر به جای این شمش‌ها، از شمش‌های کاملا خالص و فابریک استفاده شود، مقاطع چهارپهلوی به دست آمده از کیفیت و یکنواختی فوق‌العاده‌ای برخوردار خواهند بود و به آن‌ها چهارپهلوی فابریک گفته می‌شود.
تسمه آلیاژی چیست؟
جمع‌بندی
اگر قصد خرید پروفیل چهارپهلو را دارید، لازم است تا نکات گفته شده درباره جنس و ابعاد و روش تولیدی این مقاطع چهارگوش را مدنظر قرار داده و با توجه به نوع کاربردی که از چهار پهلو انتظار دارید، دست به خریدی مناسب بزنید. در ایران، کارخانه‌های یزد و اسفراین به عنوان شناخته‌شده‌ترین تولیدکنندگان چهارپهلوهای فابریک، نرمال و نورد به شمار می‌روند؛ اما کارگاه‌ها و کارخانه‌های دیگری نیز این محصول را با کیفیت و قیمت مناسب، به بازار عرضه می‌کنند.
به نظر شما چه نکات مهم دیگری درباره این پروفیل و ویژگی‌های آن وجود دارد؟ آیا تجربه خرید چهارپهلوی فولادی و… را داشته‌اید؟ توجه به چه موارد دیگری را برای خریداران مقاطع چهارپهلو ضروری می‌دانید؟ نظرات خود را درباره پروفیل چهارپهلو، برای ما بنویسید.
نظری نیست.